රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය, මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ යටවත්ත ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලට අයත් උඩස්ගිරිය ග්‍රාමයට යාබදව ඉතා මනරම් කඳු මුදුනක පිහිටියා වූ භාවනා යෝගීන්ගේ තෝතැන්නකි. එහි වූ සෞම්‍ය දේශගුණය, සීතල සහ සෙවණ, භාවනා යෝගී භික්ෂුන් වහන්සේලා මෙන්ම, උපාසක උපාසිකා වන්ගේ සිත මෙන්ම කයටද ගෙනෙදෙන්නේ සුවපත් භාවයකි.
මිහිඳු මහරහතන් වහන්සේගෙන් ඇරඹුණු ලක්දිව ථෙරවාද බුදුසසුන අද දක්වා නොනැසී පවත්වා ගෙන එන ගමනේදී, වළගමබා රජ සමයේ බැමිණිටියා සාය නම් අතිශය දරුණු සාගතය නිසා එතෙක් වාචෝත්ගතව පවත්වාගෙන ආ තෙවළා බුදුවදන අභාවයට යා නොදී, කඳු රටට වැඩම කොට පෙළ දහම වාචෝත්ගත කොට අස්වසමින් රැක ගැනීමට දිරි දැරූ ඒ මහා සංඝරත්නය, මාතලේ අලු විහාරයේ දී ධර්මයේ චිරස්තතිය පිණිස ත්‍රිපිටකය ග්‍රන්ථාරූඩ කලහ. එවන් සංඝ පරපුරකින් පෝෂණය වූ භික්ෂු පරම්පරාවක් ලෙස උත්තම ශාසනයේ ප්‍රතිපත්තිගරුකව කටයුතු කරමින් ආරණ්‍යය වාසීව වැඩසිටින භික්ෂුන්වහසේලා මෙම රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය තුල වැඩසිටියි. තමන් වහන්සේලාගේ අධ්‍යාත්මික ගුණවගාවන් වර්ධනය කරගනිමින්, ධර්ම මාර්ගය තුල ගමන් කරන භාවනායෝගීන්ටත් මාර්ගෝපදේශනය ලබා දෙමින්, බුද්ධ දර්ශනය මෙරට මෙන්ම ජාත්‍යන්තරය තුලද ප්‍රචලිත කිරීමේ වටිනා ශාසන මෙහෙවරයක වර්තමානය තුල කටයුතු කරමින් වැඩ වාසය කරයි.
ත්‍රිපිටක ගත ධර්ම විනය මනාකොට අධ්‍යනය කොට එය ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කරමින්, බුද්ධ දර්ශනයේ ඉදිරිපත් කරන උතුම් ඵල නෙලාගැනීමේ ක්‍රමානුකූල මාර්ගයක ගමන් කිරීම පිණිස රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය ධර්මකාමීන්ට මාර්ගෝපදේශනය ලබා දෙයි. බුද්ධ දර්ශනයේ හර ධර්මතා, සිද්ධාන්ත මනා කොට විවරණය කොට ලබා දෙන්නා වූ ධර්ම දැනුම, ප්‍රයෝගිකව භාවනා කර්මස්ථානයන් නිර්දේශ කරමින් ප්‍රත්‍යක්ෂ අවබෝධයන් කරා කෙනෙකු ගෙන ඒම රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය හි සුවිශේෂීත්වයයි. ප්‍රත්‍යක්ෂ අවබෝධයන් සඳහා උපකාරක ධර්මතා වූ සමථ සහ විදර්ශනා භාවනා දර්ශනයන්පෞගෙන් සමන්විතව එක් එක් භාවනායෝගියාගේ වර්ධනය මත පදනම් වූ ඉගැන්වීම් සහ මාර්ගෝපදේශයන් ලබා දීමෙන්, නිවැරදිව පියවරෙන් පියවර කෙනෙකුට ආර්ය මාර්ගයේ ගමන් කිරීමට අවකාශ සලස්වයි.
එලෙස, නිවැරදි මාර්ගොපදේශනයන් ලබා දීම, රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය හි සේනාධිපති, ප්‍රධාන කම්මට්ඨානාචාර්‍ය පුජ්‍ය විද්‍යාවේදී රාජකීය පණ්ඩිත අනුරාධපුර අරියජීව ස්වාමීන්වහන්සේ විසින් සිදුකරන ලබන අතර, වසර ගණනක් තිස්සේ ශ්‍රීපාදය, අනුරාධපුරය සහ පොළොන්නරුව ආදී ප්‍රදේශයන් හි වනවාසීව භාවනායෝගීව වැඩවාසය කරමින් ලබාගත් අත්දැකීම් ඔස්සේ ආර්ය මාර්ගයේ මඟ නොමඟ හොඳින් හඳුනන මාර්ගෝපදේශකයෙක් සහ ගුරුවරයෙකි. උන්වහන්සේ සහ උන්වහන්සේගේ ශිෂ්‍ය පරම්පරාව විසින් රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය හි සියළු භාවනා වැඩසටහන් මෙහෙයවීම සිදු කරයි.
නේවාසික භාවනා වැඩසටහන් මෙන්ම දුරස්ථ ක්‍රමවේද (online) ක්‍රම වේද ඔස්සේ ද භාවනා වැඩසටහන් ක්‍රියාත්ම කරමින්, ධර්මගවේෂී ධර්මකාමීන් නිවන් මඟ එළිපෙහෙළි කිරීමේ මෙහෙවර ධර්මය සිදුකරයි. එපමණකින් නොනැවතී, ආතතිය (stress), කාංසාව (anxiety), අවපීඩනය (depression) වැනි විවිධ මනෝමූලික රෝගයන්ගෙන් පීඩා විඳින රෝගීන් සුවපත් කිරීම සඳහා බෞද්ධ මනෝචිකිස්තා වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කරමින්, ලෞකික සුවපත්භාවය පිණිස මෙහෙවර ධර්මය සිදුකරයි.
අතීත ශාසනික සම්ප්‍රදායන් නොනැසී පවත්වාගැනීම උදෙසා රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය විසින් විවිධ අතීත ශාසනික සම්ප්‍රදායන් අතීතයේ සිදුකල අයුරින්ම ඉෂ්ට සිද්ධ කිරීමට කටුයුතු කරමින් සිටියි. ඒ අතර, ආරණ්‍යවාසී භික්ෂුන්වහන්සේලාගේ මුලිකත්වයෙන් විසින් සකසන පඬු චීවරය නිර්මාණය කිරීම, කඨින පුජෝත්සව, පිණ්ඩපාත වත, ආරණ්‍යය වත ආදී ශාසනික සම්ප්‍රදායන් නොනැසී පවත්වා ගැනීම සිදුකරයි.
බුද්ධ දර්ශනය බටහිර ලෝකය තුල ප්‍රචලිත කිරීමේ අභිලාශයෙන්, රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය බුද්ධ දර්ශනයට අදාළ ශ්‍රාස්ත්‍රීය පර්යේෂණයන් සිදුකරන පර්යේෂණ ආයතනයක් බවට පරිවර්තනය කිරීමේ ඉදිරිදැක්මක් තුල වර්තමානයහි කටයුතු කරමින් සිටියි.
ඉහත සියළු ශාසනික සහ සමාජීය මෙහෙවරයන් සිදුකරමින් බුද්ධ ශාසනයහි චිරස්ථිතිය අභිවුර්ධිය සාක්ෂාත් කිරීම රිදීකන්ද ආරණ්‍යය සේනාසනය හි එකම අධිෂ්ඨානය වේ.
